Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2013

Υπάρχει και μη στρατευμένη τέχνη;

*Εισήγηση της Ελένης Μηλιαρονικολάκη, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ, στη συζήτηση με θέμα "Υπάρχει τέχνη που δεν είναι στρατευμένη;" στο 39o Φεστιβάλ ΚΝΕ - Οδηγητή. (Υπογραμμίσεις δικές μας)   

  Ίσως θα αναρωτηθεί κανείς γιατί επιλέξαμε το θέμα της στρατευμένης τέχνης, αφού στις μέρες μας δεν απασχολεί τον καλλιτεχνικό κόσμο με την ίδια ένταση που τον απασχολούσε τα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια. Μήπως ένα τέτοιο θέμα είναι άκαιρο και παρωχημένο; Είναι αλήθεια ότι τις τελευταίες δεκαετίες -ειδικά μετά το δραματικό πισωγύρισμα της ιστορίας με την ανατροπή του σοσιαλισμού – τα νέα δείγματα συνειδητά πολιτικοποιημένης τέχνης είναι λιγοστά και προπαντός, τα περισσότερα, είτε αναμασούν και υπηρετούν την κυρίαρχη ιδεολογία, είτε – στην περίπτωση που προσπαθούν να της αντισταθούν- το κάνουν άτολμα και συνεσταλμένα. Όταν για παράδειγμα, όπως έγινε πέρυσι στις θεατρικές σκηνές, ανεβαίνει σε τρεις διαφορετικές σκηνοθετικές εκδοχές «η Φάρμα των Ζώων» του Όργουελ, ένα ξετσίπωτα αντιδραστικό μυθιστόρημα, που διακηρύσσει πως οι κομμουνιστές είναι ίδια και χειρότερα αφεντικά από τους καπιταλιστές, όταν τα έργα με θέμα
την κρίση που έσπασαν τα ταμεία είναι π.χ. η ταινία «Ο θεός αγαπάει το χαβιάρι», η οποία μας διδάσκει ότι τη διέξοδο από την κρίση θα τη δώσουν οι υγιείς και πατριώτες επιχειρηματίες, κατά πως το έπραξε και ο εθνικός μας ευεργέτης Ιωάννης Βαρβάκης, ή διάφορες θεατρικές παραγωγές που
υποδείχνουν σαν αιτία των δεινών μας την κατοχή από τις ξένες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, ποιος ο λόγος να γίνεται συζήτηση για τη στρατευμένη τέχνη;

ΠΑΜΕ: Συλλαλητήρια το Σάββατο 5 Οκτώβρη



Κάλεσμα συμμετοχής στα συλλαλητήρια που διοργανώνει το Σάββατο 5 Οκτώβρη απευθύνει το ΠΑΜΕ, τονίζοντας πως «Ή θα υποταχθούμε και θα τα σαρώσουν όλα ή θα τους πάρουμε στο κυνήγι».

Στην Αττική η συγκέντρωση έχει οριστεί στην Ομόνοια στις 11.00 το πρωί.

Αναλυτικά η ανακοίνωση επισημαίνει τα εξής:

«Σάββατο 5 Οκτώβρη
Όλοι και όλες στα συλλαλητήρια του ΠΑΜΕ.
Στην Αττική στην Ομόνοια στις 11 π.μ.
Να είναι μέρα γενικού ξεσηκωμού, μαζικής συμμετοχής.
Όλοι οι  εργαζόμενοι, άνεργοι, συνταξιούχοι, αυτοαπασχολούμενοι, γυναίκες τη μέρα εκείνη με λεωφορεία, μετρό, με όλους τους τρόπους κατεβαίνουμε στην Ομόνοια.
Να το αποφασίσουμε χωρίς δισταγμό.
Γιατί μας θέλουν στη δουλειά με 300 ευρώ. Προετοιμάζουν το έδαφος με νέα μέτρα για να επιβάλουν τους νέους μισθούς πείνας. Ήδη σήμερα με 300 ευρώ και λιγότερο δουλεύουν τα παιδιά μας, οι νέοι εργαζόμενοι. Γιατί απελευθερώνουν τις απολύσεις. Γιατί μας θέλουν στη δουλειά ήλιο με ήλιο, τσακίζουν το 8ωρο. Γιατί καταργούν την Κυριακή αργία. Γιατί καταργούν τις επικουρικές συντάξεις, τσακίζουν τα εφάπαξ, ετοιμάζουν νέες μειώσεις στις κύριες συντάξεις, επιπλέον μειώσεις στις εργοδοτικές εισφορές.
Μπορούμε να τους σταματήσουμε αν πάρουμε αποφάσεις. Αν πιο πριν σε κάθε χώρο δουλειάς, σε κάθε κλάδο συζητήσουμε πλατιά με γενικές συνελεύσεις, συσκέψεις, συγκεντρώσεις. Τα σωματεία να μπουν αποφασιστικά μπροστά στην οργάνωση του αγώνα, στην οργάνωση των εργαζομένων σε κάθε κλάδο, παραμερίζοντας κάθε συμβιβασμένο και φοβισμένο συνδικαλιστή.
Τα συλλαλητήρια στις 5 Οκτώβρη μπορούν να αποτελέσουν σταθμό για την κλιμάκωση των αγώνων. Η πίεση που ασκούν οι κινητοποιήσεις, οι απεργίες, η δύναμη της αντίστασης και των αγώνων ανησυχεί το κράτος των μονοπωλίων, τα κόμματά του. Αυτό που χαρακτήριζε πάντα τις νικηφόρες μάχες δεν ήταν μόνο η μορφή ή η διάρκεια των αγώνων. Η μαζικότητα των διαδηλώσεων σε κάθε πόλη, η οργάνωση των εργατών, η αποφασιστικότητα, η αντοχή, η πίστη στο δίκιο, η συμμαχία είναι αυτά που κρίνουν τις μάχες.
Οι αγώνες που έχουμε κάνει ως σήμερα δεν πάνε χαμένοι. Μας γεμίζουν εμπειρία. Ως τώρα πίεζαν, δυσκόλευαν, καθυστερούσαν μέτρα. Όμως είναι ανάγκη να μπούμε σε νέα φάση αγώνων, πιο επιθετικών.
Το ΠΑΜΕ καλεί τους εργαζόμενους σε εγρήγορση και αγώνα.
Ή θα υποταχθούμε και θα τα σαρώσουν όλα ή θα τους πάρουμε στο κυνήγι».

Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου 2013

Αμύθητος πλούτος και απέραντη φτώχεια στο σάπιο καπιταλισμό

Λιγότεροι από 200.000 σε ολόκληρο τον πλανήτη κατέχουν πλούτο ύψους 28 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και θεωρούνται, σύμφωνα με παγκόσμια έρευνα για το 2013, πλουσιότεροι όλων των εποχών,
Για να κατανοηθεί το μέγεθος του συσσωρευμένου πλούτου, αρκεί να σημειωθεί ότι το 2011 το ΑΕΠ των ΗΠΑ ήταν λίγο περισσότερο από 15 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ χρειάζεται το ΑΕΠ δεκάδων κρατών για να αγγίξει το αστρονομικό ποσό που νέμεται αυτή η απίστευτα μικρή μειοψηφία κεφαλαιοκρατών.
Τους περισσότερους πάμπλουτους όλων των εποχών καταγράφει παγκόσμια έρευνα για το 2013. 
Από αυτά τα 28 τρισεκατομμύρια το 20% (5,6 τρισ. δολάρια) είναι συγκεντρωμένο σε όχι πάνω από 1.500 κεφαλαιοκράτες.
Να σημειώσουμε επίσης ότι το ΑΕΠ, ο συνολικός παραγόμενος πλούτος, της Γαλλίας και της Γερμανίας μαζί το 2011 ήταν μόλις 200 δισ. δολάρια περισσότερα. 
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 20% του προαναφερθέντος πλούτου είναι συγκεντρωμένο μόλις στο 1% των πάμπλουτων, ενώ οι δισεκατομμυριούχοι από 1.600 άτομα ξεπέρασαν τα 2.000.
Την ίδια ώρα που λαοί ολόκληροι πτωχεύουν, οι πλούσιοι το 2012 αυξήθηκαν κατά 6% και η περιουσία τους ενισχύθηκε κατά 2 τρισ. δολάρια, ποσό μεγαλύτερο από το ΑΕΠ ολόκληρης της Ινδίας, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι η καπιταλιστική κρίση καταστρέφει ή απειλεί άμεσα ένα τμήμα του κεφαλαίου, όμως λειτουργεί ως «ευκαιρία» για ένα μεγάλο μέρος του.
Αυτός ο πλούτος έχει παραχθεί με τον ιδρώτα των λαών, είναι κλεμμένος απ' αυτούς.
Είναι κλεμμένος από τα δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανών (46.200.000) που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, με λιγότερα από 8 δολάρια την ημέρα. 
Είναι κλεμμένος από τα δεκάδες εκατομμύρια (52.000.000) που δεν έχουν ασφάλιση και υγειονομική περίθαλψη.
Από τα δεκάδες εκατομμύρια ανέργους (25.000.000).
Όλων αυτών που ...δεν είδε!  ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος στην επίσκεψή του στις ΗΠΑ, τον περασμένο Γενάρη, είχε δηλώσει πως «η κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα προσπάθησε (...)  να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση με μια επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και όχι με την καταστροφική πολιτική της λιτότητας» και πως «έχει συνολικά προοδευτικό προσανατολισμό».
Αυτός ο αμύθητος πλούτος, που σφετερίζεται μια χούφτα παράσιτα, είναι κλεμμένος από τα εκατομμύρια των Γερμανών (20%) που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
Από τα 7.000.000 που ζουν με κάτω από 400 ευρώ το μήνα.
Είναι κλεμμένος από τα 56.000.000 Βραζιλιανών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και ακραίας εξαθλίωσης (ούτε αυτούς είδε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ όταν δήλωνε ότι η Βραζιλία «κατάφερε, από τα πρόθυρα της κοινωνικής κρίσης, να οδηγηθεί σε μια συντεταγμένη δημοκρατική έξοδο από την κρίση, με αναδιανομή του πλούτου, την αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας και την παραγωγική ανασυγκρότηση».
Είναι πλούτος που κλάπηκε από τα εκατομμύρια των ανέργων στην Ελλάδα.
Από τα εκατομμύρια  που παλεύουν για την επιβίωση αφού «τώρα πεινάνε και όσοι εργάζονται».
Πλούτος που είναι  υπεραρκετός να ικανοποιήσει όλες τις σύγχρονες ανάγκες.
Και που επειδή υπάρχει στα χέρια λίγων, οι λαοί βουλιάζουν στη φτώχεια, στερούνται τα στοιχειώδη, το ψωμί, τη στέγη, την πρόσβαση σε υπηρεσίες Παιδείας, Υγείας, Πρόνοιας.
Και  θα  είναι έτσι (πλούτος στη μια τάξη, αφάνταστα βάσανα στην άλλη) μέχρι οι λαοί να αποφασίσουν να στείλουν τους άρπαγες του πλούτου που οι λαοί παράγουν στο μουσείο της προϊστορίας κάνοντάς τους παρελθόν στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2013

Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα;






Ένα εξαιρετικό κείμενο του Ν. Μπογιόπουλου στο περιοδικό Unfollow


Ο Ένγκελς γράφει ότι «στον καπιταλισμό κάθε βήμα προς την άμβλυνση της κρίσης προετοιμάζει την επόμενη φάση της κρίσης». Αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα στον καπιταλιστικό κόσμο. Αυτό ακριβώς, με βιωματικό τρόπο, διαπιστώνουμε στην περίπτωση της Ελλάδας των αστικών κυβερνήσεων, της λιτότητας, των μνημονίων και της τρόικας.


Όσα μέτρα έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση -υποτίθεται- της κρίσης, αντί να οδηγήσουν σε ελάφρυνση της, την έχουν επιβαρύνει ακόμα περισσότερο. Κι όταν κάποια στιγμή αυτή η πολυπόθητη «έξοδος από την κρίση» εμφανιστεί, με δεδομένο τον πρόσκαιρο και αναιμικό χαρακτήρα της «ανάκαμψης» που θα ακολουθήσει, δεν θα αφορά τα λαϊκά στρώματα. Θα πρόκειται για την απόδραση και την έξοδο από την κρίση των ισχυρότερων μερίδων του κεφαλαίου, η οποία θα έχει συντελεστεί πάνω σε σωρούς κοινωνικών ερειπίων.

Η επιβεβαίωση της επιστημονικής ανάλυσης του μαρξισμού είναι απόλυτη: ελπίδα διεξόδου του λαού από την κρίση με τα εργαλεία του καπιταλισμού δεν πρόκειται να υπάρξει. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει αναπόδραστα εφόσον εξετάσει κανείς την καπιταλιστική κρίση στην ουσία της και θέσει το εξής απλό ερώτημα, το οποίο έχει απαντηθεί ιστορικά δεκάδες φορές: μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή διέξοδος από την κρίση μέσω της αναπαραγωγής του συστήματος που τη γεννά και που φορτώνει τα βάρη της στους λαούς;

Μιλώντας κανείς για την ουσία και τα αίτια της καπιταλιστικής κρίσης, δεν μπορεί να μη διαπιστώσει το εξής ολοφάνερο: Ζούμε σε μια κοινωνία που τα έχει όλα, αλλά δεν τα έχει και δεν τα διαθέτει για όλους. Στην κοινωνία που έχει απ' όλα, η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων έχει από ελάχιστα έως τίποτα. Ποιος, λοιπόν, μπορεί πραγματικά να διαφωνήσει ότι πιο παρανοϊκό και σπάταλο σύστημα δεν υπήρξε και δεν μπορεί να υπάρξει ποτέ στην ιστορία; Έχουμε κάθε λογής μουστάρδες, μόνο που οι άνθρωποι ψάχνουν στους σκουπιδοτενεκέδες της Αθήνας για ένα κομμάτι ψωμί. Υπάρχει αναρχία στην κατανομή της εργατικής δύναμης, υπάρχει έλλειψη χεριών σε μια σειρά τομείς, αλλά, ταυτόχρονα, έκρηξη ανεργίας. Υπάρχει υπερπληθώρα μέσων παραγωγής και προϊόντων, αλλά η παραγωγή πέφτει και τα προϊόντα μένουν απούλητα. Γιατί;

Η απάντηση δεν είναι ούτε η «κρίση χρέους», ούτε οι «διαταραχές στο χρηματοπιστωτικό σύστημα», ούτε οι «φούσκες», ούτε τίποτα από όλα όσα συνιστούν παράγωγα, επιφαινόμενα και μορφές εκδήλωσης της κρίσης. Η απάντηση στην αιτία της κρίσης κρύβεται σε δυο λέξεις: υπερσυσσώρευση κεφαλαίου.

Είναι χαρακτηριστικό: Το 2007, παραμονές εμφάνισης της κρίσης, σύμφωνα με την Έκθεση του ΟΗΕ για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, τα πάγια κεφάλαια των θυγατρικών των πολυεθνικών εταιρειών ισοδυναμούσαν με το 125% της παγκόσμιας οικονομίας! Αν θέλουμε να προσεγγίσουμε σχηματικά το μέγεθος της υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου, δεν έχουμε παρά να φανταστούμε όλη την υδρόγειο, η οποία πια μοιάζει πολύ μικρή για να χωρέσει το μέγεθος των κεφαλαίων που έχουν συσσωρευτεί σε ελάχιστα χέρια.

Επαναλαμβάνουμε: Η κρίση εκδηλώθηκε τη στιγμή που τα συσσωρευμένα κεφάλαια είχαν υπερχειλίσει σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ξεπερνούν σε μάζα ολόκληρο το μέγεθος της Γης. Το ανθρώπινο μυαλό δυσκολεύεται, επομένως, ακόμα και να φανταστεί το μέγεθος της υπερσυσσώρευσης για την οποία μιλάμε. Όταν λοιπόν το κεφάλαιο έχει συσσωρευτεί σε τέτοιο βαθμό -χωρίς εδώ να προστίθενται τα πλασματικά κεφάλαια-, είναι σαφές ότι δεν υπάρχει κενό σημείο στον πλανήτη ώστε να «επενδυθεί» και να επιτελέσει την αποστολή του: μέσω της αγοράς να γυρίσει πίσω στον καπιταλιστή ως κέρδος.

Όταν όμως συμβαίνει αυτό, και μάλιστα μετά από μια 30ετή πορεία πτώσης του ποσοστού κέρδους, τότε πια το κεφάλαιο δεν μπορεί να λειτουργήσει ως κεφάλαιο. Απαξ και ο καπιταλισμός εισέλθει σε αυτήν τη φάση, από τη στιγμή που αδυνατεί να γυρίσει πίσω στον καπιταλιστή ως κέρδος -αντίθετα κάποιες φορές φέρνει πίσω χασούρα-, όταν ο καπιταλισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει ως καπιταλισμός, τότε το σύστημα της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, στην προσπάθεια του να αναπαραχθεί, δεν διστάζει να πάρει κανιβαλικά χαρακτηριστικά. Τι σημαίνει αυτό, αρκεί για να το καταλάβει κανείς να ρίξει μία και μόνο ματιά, όχι στον Τρίτο, αλλά στον Πρώτο Κόσμο, στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ιταλία, την Ισπανία, της πολιτισμένης και αναπτυγμένης Ευρώπης.

Σίγουρα είναι κουραστικό να μιλάς για πολιτική οικονομία. Ο Μαρξ, μάλιστα, αστειευόταν λέγοντας ότι είναι το δεύτερο κουραστικότερο πράγμα μετά το να... γράφεις για πολιτική οικονομία. Εντούτοις, και ειδικά λόγω του ορυμαγδού της αντιεπιστημονικότητας στην οποία επιδίδεται η αστική προπαγάνδα για να συγκαλύψει τις αιτίες της κρίσης, παρά το κουραστικό και το βαρετό του πράγματος, πρέπει να κρατήσουμε αυτό το βασικό συμπέρασμα: Όταν μιλάμε για τη σημερινή κρίση, μιλάμε για υπερσυσσώρευση κεφαλαίου και τη συνακόλουθη αδυναμία του να λειτουργήσει ως κεφάλαιο. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο στην περίπτωση που έχει συσσωρευτεί τόσο κεφάλαιο, που δεν μπορεί πια να αναπαραχθεί μέσα στα δικά του όρια. Δηλαδή στα όρια των στενών παραγωγικών σχέσεων που ορίζει η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, η οποία, με τη σειρά της, καθορίζει την καπιταλιστική ιδιοποίηση του παραγόμενου προϊόντος.

Στην κρίση, ο καπιταλισμός είχε και έχει πάντα μια επιλογή: την καταστροφή του κεφαλαίου. Εκείνου του κεφαλαίου που περισσεύει και που πρέπει «να βγει από τη μέση», έτσι ώστε να ξαναπάρει το σύστημα μπροστά και να έρθει η ανάπτυξη. Τι είδους «ανάπτυξη», όμως, μπορεί να είναι μια ανάπτυξη που έχει ως προϋπόθεση την καταστροφή;

Για να απαντήσουμε πρέπει να δούμε τι σημαίνει καταστροφή κεφαλαίου: Σημαίνει καταστροφή μέσων παραγωγής και εργατικής δύναμης, αφού κι αυτή -η εργατική δύναμη- είναι (μεταβλητό) κεφάλαιο που συμμετέχει στην παραγωγική διαδικασία. Για τον καπιταλιστή, όμως, τα μέσα παραγωγής, τα δικά του μέσα, δεν είναι ποτέ αυτά που περισσεύουν και άρα ποτέ δεν θα συναινέσει οικειοθελώς στην καταστροφή τους. Οι κεφαλαιοκράτες οργανώνουν την καταστροφή του κεφαλαίου έτσι ώστε αυτή η καταστροφή να αφορά πρώτα και κύρια το κεφάλαιο που λέγεται εργατική δύναμη. Ο καπιταλιστής, λοιπόν, καταρχάς στρέφεται ενάντια στον εργαζόμενο.
Συνεπώς, το πρώτο και σταθερό θύμα της καπιταλιστικής κρίσης είναι η εργατική δύναμη, άρα η αντιμετώπιση της κρίσης από τη σκοπιά των απειλούμενων με καταστροφή, των εργαζόμενων, δεν μπορεί να είναι παρά ζήτημα ταξικής πάλης. Δηλαδή τίθεται το «απλό» ζήτημα: Πώς οι εργαζόμενοι θα σταθούν ως τάξη απέναντι στους καπιταλιστές, που θέλουν να τους καταστρέψουν για να διασωθούν οι ίδιοι;

Με άλλα λόγια: Δεν αντέχεται εκατομμύρια άνθρωποι να δουλεύουν την ίδια στιγμή για να παραγάγουν το ίδιο προϊόν, το οποίο όμως με τη μορφή του εμπορεύματος ανήκει στον έναν, τον καπιταλιστή. Αυτή είναι η αξεπέραστη αντίφαση. Και από εδώ προκύπτει η ανάγκη για διαφορετική οργάνωση της κοινωνίας. Αρα για διαφορετικό τρόπο παραγωγής και διανομής του παραγόμενου προϊόντος. Αυτή είναι και η ιστορική απάντηση που προβάλλει μπροστά στην κρίση που ζούμε.

Οι καπιταλιστές, σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο, θέτουν το σύνολο της ανθρωπότητας στα προμηθεϊκά δεσμά ενός αέναου κατακλυσμού. Γι’ αυτό και ο καπιταλισμός είναι ο πρώτος και κύριος εχθρός του ανθρώπινου είδους και της συνέχειας του. Πρόκειται γι' αυτό που έγραψε ο Ενγκελς, στο Αντι-Ντίρινγκ. Ότι, δηλαδή, η ανθρωπότητα έχει δύο εναλλακτικές λύσεις: Ή θα ξεπεράσει τον καπιταλισμό, δηλαδή θα τον ανατρέψει και θα εγκαθιδρύσει το σοσιαλισμό, ή θα βουλιάξει στη δυστυχία και την καταστροφή. 


Από το fadomduck2